10. วิปปยุตเตนวิปปยุตตปทนิทเทส

[349] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย รูปขันธ์ ธรรมเหล่าใด
ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์
อายตนะ ธาตุ เท่าไร ? ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อาตยตนะ
1 ธาตุ 7 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[350] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย เวทนาขันธ์ สัญญา-
ขันธ์ สังขารขันธ์ วิญญาณขันธ์ มนายตนะ ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่
ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10
ธาตุ 10 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[351] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย จักขวายตนะ ฯ เป ฯ
โผฏฐัพพายตนะ จักขุธาตุ ฯ เป ฯ โผฏฐัพพธาตุ ธรรมเหล่าใด ประกอบ
ไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ
10 ธาตุ 7 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[352] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยจักขุวิญญาณธาตุ ฯเปฯ
มโนธาตุ มโนวิญญาณธาตุ สมุทยสัจ มรรคสัจ ธรรมเหล่าใด ประกอบ
ไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ
10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[353] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย นิโรธสัจ จักขุนทรีย์
ฯ เป ฯ กายอินทรีย์ อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่
ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อายตนะ 1
ธาตุ 7 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.

[354] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย มนินทรีย์ ธรรมเหล่าใด
ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1
อายตนะ 10 ธาตุ 10 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[355] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย สุขินทรีย์ ทุกขินทรีย์
โสมนัสสินทรีย์ โทมนัสสินทรีย์ ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรม
เหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16
และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[356] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อุเปกขินทรีย์์ ธรรม
เหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้
ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 11 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[357] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์
สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์
อัญญินทรีย์ อัญญาตาวินทรีย์ อวิชชา สังขารมีเพราะอวิชชาเป็นปัจจัย
ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่
ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10
ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[358] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย วิญญาณมีเพราะสังขาร
เป็นปัจจัย ผัสสะมีเพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย เวทนามีเพราะผัสสะ
เป็นปัจจัย ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น
ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 10 และประกอบไม่ได้ด้วย
อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.

[359] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย ตัณหามีเพราะเวทนา
เป็นปัจจัย อุปาทานมีเพราะตัณหาเป็นปัจจัย ธรรมภพ ธรรมเหล่าใด
ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1
อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[360] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย รูปภพ ธรรมเหล่าใด
ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ไม่มีขันธ์ อายตนะ อะไร ๆ
ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 3.
[361] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย อสัญญาภพ เอกโวการ-
ภพ ปริเทวะ ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น
ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อายตนะ 1 ธาตุ 7 และประกอบไม่ได้ด้วย
อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[362] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อรูปภพ เนวสัญญา-
นาสัญญาภพ จตุโวการภพ โสกะ ทุกข์ โสมนัส อุปายาส สติ-
ปัฏฐาน สัมมปปธาน อิทธิบาท ฌาน อัปปมัญญา อินทรีย์ 5
พละ 5 โพชฌงค์ 7 อริยมรรคมีองค์ 8 ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่
ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10
ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[363] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย ผัสสะ เวทนา สัญญา
เจตนา จิต มนสิการ ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น
ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 10 และประกอบ
ไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.

[364] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อธิโมกข์ ธรรมเหล่า
ใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วย
ขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 15 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[365] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย กุศลธรรม อกุศลธรรม
ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่
ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1
ธาตุ 1 บางอย่าง.
[366] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย สุขเวทนาสัมปยุตต-
ธรรม ทุกขเวทนาสัมปยุตตธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย
ธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตน 10
ธาตุ 15 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[367] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อทุกขมสุขเวทนา-
สัมปยุตตธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรม
เหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 11 และประกอบ
ไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง .
[368] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย วิปากธรรม ธรรม
เหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วย
ขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 10 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[369] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย วิปากธัมมธรรม สัง-
กิลิฏฐสังกิเลสิกธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น

ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประ-
กอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[370] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย เนววิปากนวิปากธัมม-
ธรรม อนุปาทินนุปาทานิยธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรม
เหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ไม่มีขันธ์ อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้
ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 5.
[371] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อนุปาทินนานุปาทา-
นิยธรรม อสังกิลิฏฐาสังกิเลสิกธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้
ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ไม่มีขันธ์ อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบ
ไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 6.
[372] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย สวิตักกสวิจารธรรม
ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่
ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 15 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ
ธาตุ 1 บางอย่าง.
[373] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อวิตักกวิจารมัตตธรรม
ปีติสหคตธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรม
เหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบ
ไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[374] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อวิตักกาวิจารธรรม
ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น ไม่มีขันธ์
อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 1.
[375] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย สุขสหคตธรรม ธรรม
เหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วย

ขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 15 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[376] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อุเปกขาสหคตธรรม
ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่
ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 11 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1
ธาตุ 1 บางอย่าง.
[377] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย ทัสสนปหาตัพพธรรม
ภาวนาปหาตัพพธรรม ทัสสนปหาตัพพเหตุกธรรม ภาวนาปทาตัพพ-
เหตุกธรรม อาจยคามีธรรม อปจยคามีธรรม เสกขธรรม อเสกขธรรม
มหัคคตธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่า
นั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้
ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[378] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อัปปมาณธรรม ปณีต-
ธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มี
ขันธ์ อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 6.
[379] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย ปริตตารัมมณธรรม
ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้
ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 10 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[380] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย มหัคคตารัมมณธรรม
อัปปมาณารัมมณธรรม หีนธรรม มิจฉัตตนิยตธรรม สัมมัตตนิยต-
ธรรม มัคคารัมมณธรรม มัคคเหตุกธรรม มัคคาธิปติธรรม

ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้
ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[381] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อนุปปันนธรรม ฯลฯ
ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์
อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 5.
[382] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อตีตารัมมณธรรม
อนาคตารัมมณธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น
ธรรมเหล่านั้น ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบ
ไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[383] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย ปัจจุบันนารัมมณธรรม
อัชฌัตตารัมมณธรรม พหิทธารัมมณธรรม อัชฌัตตพหิทธารัมมณ-
ธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น
ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 10 และประกอบไม่ได้ด้วย
อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[384] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย สนิทัสสนสัปปฏิฆ-
ธรรม อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรม
เหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อายตนะ 1 ธาตุ 7 และ
ประกอบไม่ได้ด้วย อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[385] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย เหตุธรรม สเหตุก-
ธรรม เหตุสัมปยุตตธรรม เหตุสเหตุกธรรม สเหตุกนเหตุธรรม
เหตุสัมปยุตตธรรม เหตุสัมปยุตตนเหตุธรรม นเหตุสเหตุกธรรม

ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบ
ไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1
ธาตุ 1 บางอย่าง.
[386] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อัปปัจจยธรรม อสังขต-
ธรรม สนิทัสสนธรรม สัปปฏิฆธรรม รูปีธรรม ธรรมเหล่าใด
ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4
อายตนะ 1 ธาตุ 7 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[387] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย โลกุตตรธรรม
ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์
อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 6.
[388] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย อาสวธรรม อาสวสัมป-
ยุตตธรรม อาสวสาสวธรรม อาสวอาสวสัมปยุตตธรรม อาสวสัมป-
ยุตตโนอาสวธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้นธรรม
เหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16. และประกอบไม่
ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[389] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย อนาสวธรรม อาสว
วิปปยุตตอนาสวธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น
ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์ อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้
ด้วยธาตุ 6.
[390] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยสัญโญชนธรรม คันถ-
ธรรม โอฌธรรม โยคธรรม นีวรณธรรม ปรามาสธรรม ปรามาส-
สัมปยุตตธรรม ปรามาสปรามัฏฐธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้

ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10
ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วย อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[391] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อปรามัฏฐธรรม
ปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรม
เหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์ อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบ
ไม่ได้ด้วย ธาตุ 6.
[392] ธรรมเหล่าใดประกอบได้ด้วยสารัมมณธรรม จิตตธรรม
เจตสิกธรรม จิตตัมปยุตตธรรม จิตตสังสัฏฐธรรม จิตตสัง-
สัฏฐสมุฏฐานธรรม จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูธรรม จิตตสัง-
สัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่า
นั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 10 และ
ประกอบไม่ได้ด้วย อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[393] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยอนารัมมณธรรม จิตต-
วิปปยุตตธรรม จิตตวิสังสัฏธรรม. อุปาทาธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบ
ไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อายตนะ
1 ธาตุ 7 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[394] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยอนุปาทินนธรรม ธรรม
เหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์ อายตนะ
อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 5.
[395] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย อุปาทานธรรม กิเลส-
ธรรม สังกิลิฏธรรม กิเลสสัมปยุตตธรรม กิเสสกิเลสกธรรม
กิเลสสังกิลิฏฐธรรม สังกิลิฏฐโนกิเลสธรรม กิเลสกิเลสสัมยุตต-

ธรรม กิเลสสัมปยุตตโนกิเลสธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วย
ธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16
และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[396] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยอสังกิเลสกธรรม กิเลส-
วิปปยุตตธรรม อสังกิเลสธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรม
เหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์ อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบ
ไม่ได้ด้วยธาตุ 6.
[397] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย ทัสสนปหาตัพพธรรม
ภาวนาปหาตัพพธรรม ทัสสนปหาตัพพเหตุกธรรม ภาวนาปหาตัพพ-
เหตุกธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้น
ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วย
อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[398] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยอวิตักกธรรม สวิจาร-
ธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประ-
กอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 15 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ
1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
[399] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยอวิตักกธรรม อวิจาร-
ธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์
อายตนะ อะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่ได้ด้วยธาตุ 1.
[400] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยสัปปีติกธรรม ปีติสหคต-
ธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบ
ไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1
ธาตุ 1 บางอย่าง.

[401] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยสุขสหคตธรรม ธรรม
เหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วย
ขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 15 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[402] ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วย อุเปกขาสหคตธรรม
ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้
ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 11 และประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1
บางอย่าง.
[403] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยนกามาจรธรรม อปริยา-
ปันนธรรม อนุตตรธรรม ธรรมเหล่าใด ประกอบไม่ได้ด้วยธรรมเหล่า
นั้น ธรรมเหล่านั้นไม่มีขันธ์ อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไม่ได้ ประกอบไม่
ได้ด้วยธาตุ 6.
[404] ธรรมเหล่าใดประกอบไม่ได้ด้วยรูปาวจรธรรม อรูปาวจร-
ธรรม นิยยานิกธรรม นิยตธรรม สรณธรรม ธรรมเหล่าใดประกอบ
ไม่ได้ด้วยธรรมเหล่านั้น ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ
เท่าไร ? ธรรมเหล่านั้นประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 10 ธาตุ 16 และ
ประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
จบวิปปยุตเตนวิปปยุตตปทนิทเทส

อรรถกถาวิปปยุตเตนวิปปยุตตปทนิทเทส

บัดนี้ เพื่อจำแนก วิปปยุตเตน วิปปยุตตบท พระผู้มีพระภาคเจ้า
จึงทรงเริ่มคำว่า "รูปกฺขนฺเธน" เป็นอาทิ. ในนิทเทสนั้น ธรรมเหล่า
ใด มีรูปขันธ์เป็นต้น ที่พระองค์ยกขึ้นแสดงไว้ในนิทเทสแห่งสัมปโยค.
วิปปโยคะ. ธรรมเหล่านั้นนั่นแหละทรงยกขึ้นแสดงในคำปุจฉาทั้งปวง. ส่วนบท
ทั้งหลายที่มาโดยลำดับแห่งบทอื่น ก็เพราะท่านรวมคำวิสัชนาอันเป็นทำนอง
เดียวกันไว้. บรรดาปัญหาเหล่านั้น บทใด ยกขึ้นแสดงเพื่อปุจฉา บทนั้น
วิปปยุตด้วยธรรมเหล่าใด บัณฑิตพึงทราบการจำแนกธรรมมีขันธ์เป็นต้น ด้วย
สามารถแห่งธรรมเหล่านั้น. ด้วยว่า ธรรมทั้งหลาย มีเวทนาเป็นต้น วิปปยุต
ด้วยรูปขันธ์ และรูปขันธ์ก็วิปปยุตด้วยธรรมเหล่านั้น. สำหรับนิพพานมีคติ
อย่างสุขุมรูปนั่นแหละ. รูปขันธ์นั้น วิปปยุตด้วยนามขันธ์ 4 ด้วยมนายตนะ 1
ด้วยวิญาณธาตุ 7 และด้วยธรรมทั้งหลายมีเวทนาเป็นต้นบางอย่างในธัมมา-
ยตนะและธัมมธาตุ. ในบททั้งปวง ก็นัยนี้ แล.
จบอรรถกถาวิปปยุตเตนวิปปยุตตปท

11. สังคหิเตนสัมปยุตตวิปปยุตตปทนิทเทส

[405] ธรรมเหล่าใดสงเคราะห์ได้ด้วยสมุทยสัจ มัคคสัจ โดย
ขันธสังคหะ อายตนสังคหะ ธาตุสังคหะ ธรรมเหล่านั้นประกอบได้ด้วยขันธ์
อาตนะ ธาตุ เท่าไร ? ธรรมเหล่านั้นประกอบได้ด้วยขันธ์ 3 อายตนะ 1
ธาตุ 7 และประกอบได้ด้วยขันธ์ 1 อายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง. ประกอบ